Cuộc Điều tra Khảo sát mức sống dân cư là cuộc điều tra chọn mẫu trong chương trình điều tra thống kê quốc gia hàng năm, năm 2018 được thực hiện theo 04 kỳ. Đến cuối tháng 06 năm 2018, Thái Bình đã cơ bản thực hiện xong khâu thu thập thông tin ở địa bàn, đang thực hiện nội dung hoàn chỉnh và nghiệm thu, làm sạch phiếu điều tra; chuẩn bị tiến hành nhập tin theo chương trình phần mềm của Vụ xã hội – Môi trường, Tổng cục Thống kê hoàn thành vào cuối tháng 7 năm 2018.
Khảo sát mức sống dân cư năm 2018 là cuộc điều tra chọn mẫu nhằm mục đích thu thập thông tin về thu nhập để tổng hợp, biên soạn các chỉ tiêu thống kê quốc gia phản ánh mức sống hộ dân cư, tỷ lệ hộ nghèo theo hướng tiếp cận đa chiều; để tính quyền số chỉ số giá tiêu dùng cho giai đoạn 2019-2024 phục vụ hoạch định chính sách, kế hoạch, chương trình mục tiêu quốc gia, quản lý, điều hành kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước.
Đối tượng điều tra là thu thập thông tin ở các hộ mẫu đã chọn theo phương pháp ngẫu nhiên khoảng cách thuộc địa bàn điều tra của các xã mẫu do Trung ương quy định.
Nội dung điều tra bao gồm hai nội dung sau:
Đối với phiếu hộ, thu thập thông tin liên quan mức sống của hộ như thu nhập, chi tiêu của hộ, những đặc điểm chính về nhân khẩu học, trình độ học vấn, ốm đau, sử dụng các dịch vụ y tế, việc làm, điện nước, đồ dùng, vệ sinh, tham gia chương trình trợ giúp; và thu thập thông tin để tính quyền số chỉ số giá tiêu dùng.
Đối với xã, thu thập thông tin phản ánh điều kiện sống trong phạm vi xã ảnh hưởng đến mức sống của hộ như: tình hình chung nhân khẩu, dân tộc; kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội, tình trạng kinh tế, trật tự an toàn xã hội, môi trường, tín dụng, tiết kiệm.
Đây là cuộc điều tra có tính chất chuyên sâu nên khâu tuyển chọn điều tra viên phải đảm bảo yêu cầu về trình độ nghiệp vụ, có kỹ năng phỏng vấn, tuân thủ đúng quy trình thu thập thông tin và có tinh thần trách nhiệm cao.
Đội trưởng có trách nhiệm liên hệ với địa phương có địa bàn điều tra, hẹn lịch để điều tra viên phỏng vấn tại địa bàn, kiểm tra giám sát đối với điều tra viên, chịu trách nhiệm chất lượng toàn bộ phiếu điều tra trong phạm vi được phụ trách; đồng thời trực tiếp thực hiện thu thập thông tin phiếu xã.
Giám sát viên có trách nhiệm kiểm tra giám sát đối với điều tra viên, tại các địa bàn được phụ trách, đảm bảo việc phỏng vấn đúng quy trình, bổ khuyết kịp thời về nghiệp vụ; đồng thời tổng hợp những lỗi sai sót, vi phạm về nghiệp vụ của điều tra viên và những vấn đề phát sinh, kiến nghị biện pháp xử lý với Lãnh đạo Cục.
Qua công tác kiểm tra, giám sát, phúc tra trong kỳ I cũng như kỳ II, có một số vấn đề về nghiệp vụ cần được khắc phục kịp thời cho kỳ điều tra tới như sau:
Một là: Vẫn còn hiện tượng điều tra viên chưa làm tốt công tác giới thiệu bản thân, mục đích ý nghĩa của cuộc điều tra, nội dung việc phỏng vấn đối với hộ trước khi tiến hành phỏng vấn ghi phiếu;
Hai là: Điều tra viên còn máy móc trong việc thực hiện các câu hỏi làm cho người được phỏng vấn khó trả lời đúng theo nội dung cần hỏi, tốn nhiều thời gian không cần thiết;
Ba là: Không ghi ngay các thông tin thu thập được vào phiếu hỏi mà ghi ra sổ trung gian sau đó mới cân đối và điền vào phiếu hỏi; lượng thông tin thu thập được và ghi ra sổ trung gian của một số điều tra viên ít không đảm bảo so với yêu cầu của phiếu hỏi;
Bốn là: Chưa tuân thủ đúng các quy định đối với các câu hỏi trong phiếu hỏi như thực hiện sai bước nhảy, sai trình tự hỏi, áp đặt ý kiến chủ quan của điều tra viên trong phỏng vấn.
Năm là: Điều tra viên vẫn bỏ sót, chưa khai thác hết thu nhập của hộ như thu về trợ giúp giáo dục; trợ giúp y tế; tiền lương tiền công; thu nhập từ trồng trọt, chăn nuôi, săn bắt thuần dưỡng chim thú, dịch vụ nông nghiệp, thủy sản; thu từ ngành nghề sản xuất kinh doanh phi nông, lâm thủy sản; cho thuê nhà, đất ở, cho thuê đất nông, lâm thủy sản, và đặc biệt còn bỏ sót hoặc không khai thác hết là các khoản thu khác như lãi tiết kiệm, người thân làm ăn xa gửi về, quà nhận từ cho biếu, trợ cấp, vv...
Sáu là: Việc cân đối còn chưa hợp lý giữa khoản thu và chi cho từng mục; cân đối chi tiêu chưa phù hợp với số lượng thành viên trong gia đình đối với các khoản chi về tiêu dùng hàng tháng; còn sót các khoản chi như có xe máy mà chưa có chi về xăng, có dùng điện thoại mà chưa có chi tiền cước viễn thông, ….
Bẩy là: Một số điều tra viên khi khai thác còn hiện tượng thiếu khoản chi cho giáo dục có phát sinh của từng thành viên trong hộ; thiếu thông tin các khoản chi về Y tế, sử dụng các dịch vụ y tế phát sinh.
Tám là: vẫn còn hiện tượng dành thời gian phỏng vấn tại một số hộ của điều tra viên quá ngắn chưa đảm bảo cho việc khai thác thông tin đạt chất lượng.
Đây là cuộc điều tra quan trọng và chuyên sâu, mỗi phiếu điều tra bao gồm nhiều nội dung, nhiều thông tin phức tạp và phải được tính toán mới có thể ghi vào phiếu điều tra. Để nâng cao chất lượng thông tin của Khảo sát mức sống hộ dân cư năm 2018, chúng tôi đề nghị điều tra viên cần nâng cao trình độ nghiệp vụ và trách nhiệm của mình trong thực hiện phỏng vấn hộ điều tra; cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để phát hiện sai sót, bổ khuyết kịp thời về nghiệp vụ đối với công tác điều tra; cần có biện pháp xử lý nghiêm túc đối với những điều tra viên còn vi phạm quy trình điều tra theo phương án quy định./.
Phòng Dân số - Văn xã