Một số nét cơ bản trong điều tra Khảo sát mức sống dân cư năm 2020

Thực hiện Quyết định số 1261/QĐ-TCTK ngày 19/8/2019 của Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê về việc tiến hành Khảo sát mức sống dân cư năm 2020 và Phương án Khảo sát mức sống dân cư năm 2020 ban hành kèm Quyết định. Cuộc điều tra Khảo sát mức sống dân cư là cuộc điều tra chọn mẫu có nội dung phức tạp, liên quan đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội trong đó có các lĩnh vực nhạy cảm, thu thập thông tin về thu nhập và một số đặc điểm của hộ dân cư nhằm mục đích:
- Làm căn cứ đánh giá tình trạng nghèo đói và phân hóa giàu nghèo của dân cư theo hướng tiếp cận đa chiều.
- Phục vụ hoạch định chính sách, kế hoạch và chương trình mục tiêu quốc gia, quản lý, điều hành kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước.
Cục Thống kê Thái Bình đã triển khai kế hoạch tiến hành trên 8 huyện/thành phố với 63 địa bàn chia làm 4 kỳ. Thời gian điều tra và ghi phiếu tại địa bàn mỗi kỳ là 20 ngày (từ ngày 1-20 các tháng 3,6,9,12 năm 2020).
Sử dụng 4 loại phiếu để phỏng vấn hộ, phỏng vấn xã và phúc tra hộ:
Phiếu số 1A/KSMS20-HO: Phiếu phỏng vấn hộ (thu nhập)
Phiếu số 1B/KSMS20-HO: Phiếu phỏng vấn hộ (thu nhập và chi tiêu)
Phiếu số 2/KSMS20-XA: Phiếu phỏng vấn xã
Phiếu số 3/KSMS20-PT: Phiếu phúc tra hộ
Đối với hộ: Thu thập thông tin về những đặc điểm chính nhân khẩu học của các thành viên hộ; trình độ học vấn; tình trạng ốm đau, bệnh tật và sử dụng các dịch vụ y tế; việc làm; đồ dùng, điện, nước, điều kiện vệ sinh; tham gia các chương trình trợ giúp. Thông tin về thu nhập và chi tiêu của hộ. Thông tin về tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản.
Đối với xã: Thu thập thông tin phản ánh điều kiện sống trong phạm vi xã ảnh hưởng đến mức sống của hộ: Tình hình chung về nhân khẩu, dân tộc. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội chủ yếu: hiện trạng điện, đường, trường học, trạm y tế, chợ, bưu điện và nguồn nước. Tình hình kinh tế: tình hình sản xuất nông nghiệp; cơ hội việc làm phi nông nghiệp. Một số thông tin cơ bản về trật tự an toàn xã hội, môi trường, tín dụng và tiết kiệm.
Công tác rà soát địa bàn, cập nhật bảng kê do Chi cục Thống kê cấp huyện, thành phố thực hiện; sau đó phòng Dân số Văn xã chọn hộ khảo sát vào các tháng 2,5,8,11 năm 2020.
Điều tra viên tiến hành theo phương pháp phỏng vấn trực tiếp chủ hộ và những thành viên trong hộ có liên quan để ghi phiếu. Đội trưởng phỏng vấn lãnh đạo xã và người có liên quan, ghi thông tin vào phiếu phỏng vấn xã. Phòng Dân số Văn xã chịu trách nhiệm tổng hợp và nhập tin số liệu điều tra theo phần mềm nhập tin của Trung tâm tin học Thống kê khu vực I và truyền dữ liệu về Trung ương theo đúng quy định.
Qua công tác kiểm tra, giám sát, phúc tra trong 3 kỳ 1,2,3 có một số vấn đề về nghiệp vụ cần lưu ý như sau:  Phiếu xã còn bỏ sót thông tin trong mục kết cấu hạ tầng. Phiếu phỏng vấn hộ, vẫn còn Điều tra viên thực hiện máy móc theo các dòng in sẵn của các câu hỏi đối với chủ hộ trong phiếu điều tra làm cho hộ khó trả lời, và hỏi các ý không trúng với đặc thù về thông tin cần khai thác của hộ đó. Mục chi tiêu cho ăn uống cần cân đối hợp lý về khối lượng, chi tiết hơn. Thông tin mục đồ dùng lâu bền cần đầy đủ hơn nữa, tránh bỏ sót.
Đây là cuộc điều tra quan trọng và chuyên sâu, mỗi phiếu điều tra bao gồm nhiều nội dung, nhiều thông tin cần phỏng vấn phức tạp. Để nâng cao chất lượng thông tin của Khảo sát mức sống năm 2020, Cục Thống kê đề nghị các điều tra viên khắc phục triệt để tồn tại nêu trên. Đề nghị Lãnh đạo Chi cục cần tăng cường kiểm tra giám sát hơn nữa để đúng với vai trò của đội trưởng, khắc phục kịp thời trong kỳ khảo sát tiếp theo./.
Phòng Thống kê Dân số văn xã